Snowchange Logo

Krychów – Krowie Bagno krótki opis

2017

2021

Historia obszaru

Miejsce to znajduje się na obszarze torfowiskowym z dominującą turzycą nitkowatą Carex lasiocarpa, otoczonym kompleksem łąk, zwłaszcza zmiennowilgotnych trzęślicowych, charakteryzujących się ekspansją wysokich bylin, wierzb i brzóz krzewiastych. Teren trawiasty był i jest nadal użytkowany rolniczo. W XX wieku obszar ten przeszedł rekultywację, podczas której gospodarka rolna była najbardziej intensywna. Stosowano tu dwustronny system nawadniania i drenażu. Niestety, z powodu braku funduszy, system nie przetrwał: urządzenia piętrzące zawaliły się, a pozostałość stanowią jedynie rowy melioracyjne.

fot. Monika Klimowicz

Otoczenie

Obiekt położony jest na obszarze Natura 2000 Krowie Bagno PLH060011 i otoczony jest szeregiem obszarów chronionych, w tym obszarem Natura 2000 Polesie PLB060019 (4,9 km na północny zachód); obszarem Natura 2000 Bubnów Bagno PLB060001 (5,9 km na południowy zachód); obszarem Natura 2000 Ostoja Poleska PLH060013 (6,1 km na południowy zachód i 5,8 km na północny zachód); obszarem Natura 2000 Lasy Sobiborskie PLH060043 (4,9 km); Poleskim Parkiem Narodowym (5,9 km na południowy zachód i 6,1 km na północny zachód). Obiekt położony jest w strefie C Transgranicznego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie”. Obszar ograniczony jest naturalnymi barierami i położony w obszarze Wschodniego Korytarza Ekologicznego, jako jeden z przystanków w łańcuchu siedlisk, tworzących nieciągły korytarz ekologiczny, z wykorzystaniem którego gatunki torfowisk niskich mogą przemieszczać się między stabilnymi populacjami występującymi na okolicznych torfowiskach niskich, np. na Bagnie Bubnów, a stanowiskami efemerycznymi w dolinie Bugu. Dzięki takim siedliskom pomostowym zwiększa się różnorodność biologiczna głównych korytarzy ekologicznych.

Charakterystyka terenu

Teren Krychowa to w znacznej mierze dawny zbiornik wodny, obecnie porośnięty roślinnością torfowiskową. Torfowisko niskie otaczające historyczny zbiornik zostało osuszone i całkowicie porośnięte roślinnością torfowiskową, składającą się głównie z zespołu turzycy nitkowej Caricetum lasiocarpae. Wierzby i trzcina są bardzo ekspansywne, zwłaszcza na obrzeżach torfowiska. W zaroślach lokalnie bardzo duży udział ma brzoza niska Betula humilis, która lokalnie współdominuje. Z wyjątkiem nienaruszonego torfowiska w jego centralnej części, obszar porośnięty jest roślinnością łąkową, a na niekoszonych fragmentach roślinnością zielną. Łąki przylegające do torfowiska to łąki trzęślicowe, zdominowane przez trzęślicę błękitną Molinia caerulea, lokalnie porośnięte jeżyną i maliną Rubus spp., trzciną piaskową Calamagrostis epigejos i innymi gatunkami, które wskazują na przekształcenie tego zbiorowiska roślinnego. W części torfowiskowej obszaru, we fragmentach łąk, występują gatunki krzewiaste, takie jak wierzby i brzozy. Obecnie są one regularnie koszone, jednak odrastają z pozostałych korzeni i pni. Południowo-zachodnia część to głównie ubogie zbiorowiska łąkowe (Molinio-Arrhenatheretea i Arrhenatheretalia) na glebie mineralnej lub zmineralizowanym torfie. Z wyjątkiem nienaruszonego torfowiska, teren jest użytkowany kośnie. Grunt należy do właścicieli prywatnych, z którymi OTOP BirdLife Polska podpisało stosowne umowy zezwalające na prowadzenie prac nawadniających.

Problemy, zagrożenia

Obecny stan wód powierzchniowych jest zły, zarówno pod względem ekologicznym jak i chemicznym. Jednocześnie stan ilościowy wód podziemnych określony został jako dobry, ale ich stan chemiczny uznano za zły. Największym zagrożeniem dla tego obszaru jest przesuszenie siedlisk. Istotnym problemem jest zarówno zaniechanie koszenia łąk, jak i ewentualna intensyfikacja ich użytkowania. Zapobieganie szybkiemu spływowi powierzchniowemu wód wpłynęłoby na ich magazynowanie w dolnych warstwach i zwiększyłoby zdolność do samooczyszczania - dlatego istnieje pilna potrzeba utrzymania racjonalnego gospodarowania na tym obszarze (w tym zwiększenia retencji) z wykorzystaniem odpowiednich pakietów programu rolno-środowiskowo-klimatycznego.

fot. Krzysztof Stasiak

Gatunki

Zgodnie ze standardowym formularzem danych obszaru Natura 2000, na tym terenie występują trzy gatunki motyli wymienione w załączniku II dyrektywy siedliskowej: czerwończyk nieparek (Lycaena dispar), modraszek nausitous (Phengaris nausithous) i modraszek telejus (Phengaris teleius). Dominującymi siedliskami w rezerwacie są łąki trzęślicowe (6410) i ekstensywnie użytkowane łąki świeże (6510). Występują tam również płaty zespołu marzycy rudej Schoenetum ferruginei (7230). Ponadto występują siedliska: 3150 starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami All. Nymphaeion, All. Potamion, 7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 7150 obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion. Na tym terenie występuje również kilka gatunków ptaków lęgowych wymienionych w załączniku I dyrektywy ptasiej. Zaobserwowano tu: czajkę (Vanellus vanellus), dubelta (Gallinago media), kszyka zwyczajnego (Gallinago gallinago) i rokitniczkę (Acrocephalus schoenobaenus).

Działania rekultywacyjne

Aby zachować istniejącą strukturę siedliskową, konieczne jest na tym obszarze wstrzymanie drenażu i spiętrzanie wody. Budowa przez OTOP BirdLife Polska urządzeń piętrzących na rowach odwadniających torfowisko w latach 2017–2021 była odpowiedzią na zidentyfikowane zagrożenia. Projekt objął budowę trzech urządzeń piętrzących: dwóch o konstrukcji drewnianej i jednego betonowego, z regulowaną wysokością spiętrzenia, o maksymalnej wysokości spiętrzenia poniżej 1 m. Zadaniem urządzeń jest zatrzymanie wody źródlanej na torfowisku i, dzięki regulowanym przegrodom, obniżenie poziomu wody na okres pełni lata, w sezonie sianokosów.

Torfowisko na jeziorze Laskim, Krowie Bagno, fot. Krzysztof Stasiak

Monitoring

Monitoring wodniczki, monitoring ptaków lęgowych, monitoring poziomu wody.

Jezioro Laskie, Krowie Bagno

Partnerzy

Rozwiązania oparte na przyrodzie w przywracaniu otwartych terenów podmokłych dla wsparcia różnorodności biologicznej, poprawy jakości wody i łagodzenia skutków zmian klimatu // 1.10.2024 – 30.09.2025

OTOP BirdLife Poland

Ukrainian Nature Conservation Group

Snowchange Cooperative

Nordic Council of Ministers